Powłóczmy się po Sztokholmie - Gamla Stan

Na przełomie grudnia 2020 i stycznia 2021 wybrałam się do Sztokholmu. Wiedziałam, że czeka mnie prawdopodobnie całowanie klamek muzeów i licha szansa na wejście do któregokolwiek ze królewskich zamków. Nie mniej, potrzeba oderwania się od polskich oparów absurdu i chęć przewietrzenia głowy zwyciężyła. Wyjechałam do Szwecji.

Nie była to moja pierwsza wizyta w Sztokholmie i z pewnością nie ostatnia. Dlatego też w swoim czasie przygotuję Wam listę atrakcji tego wspaniałego miejsca uwzględniającą również muzea i inne rozrywki, które z powodów pandemicznych zostały zamknięte w tym dziwnym, 2020 roku (którego podsumowanie można przeczytać tutaj).

Pomyślałam jednak, że jest być może pewna grupa zwiedzaczy, która NIE LUBI chodzić po muzeach, zamkach, a cieszy ich odkrywanie klimatu miasta, uliczek, ciekawych i nieoczywistych miejsc.

Możliwe również, że są tutaj też osoby, które bardzo chciały zobaczyć Sztokholm, ale nie mają jeszcze środków na to, by odwiedzić wszystkie muzea? Ten wpis może wam się przydać, choć jeśli liczycie na przewodnik “Sztokholm po taniości”, to nie jest to właściwy adres.

Co robić w Sztokholmie bez muzeów?

Innymi słowy – chcesz poznać Sztokholm, a nie sztokholmskie muzea – ten przewodnik jest dla ciebie idealnie stworzony. W celu optymalizacji zwiedzania zachęcam do wędrowania po mieście na piechotę. Zalecam także wybranie noclegu w dzielnicy Gamla Stan (stare miasto) lub Södermalm, która jest nowoczesną, dobrze położoną i dość hipsterską dzielnicą szwedzkiej stolicy. Większość (nie wszystkie) miejsca z tego poradnika znajdują się w obrębie tych dwóch okolic. Dzisiaj zabieram cię na stare miasto. W kolejnych częściach znajdą się inne atrakcje.

Gamla Stan – uliczkami starego miasta

Widok z zamku na plac — Zamek Królewski Sztokholm

Tę część spaceru warto rozpocząć od przejścia przez potężną bramę parlamentu – Riksdag. Nieopodal znajduje się także “biały dom”, czyli miejsce, gdzie oficjalnie urzęduje premier kraju. Przechodząc przez most obok parlamentu miniemy operę (po lewej stronie), a przed nami ukaże się zamek królewski. Z zewnątrz nie jest aż tak okazały, jak z wewnątrz – rodzina królewska długo zabiegała o to, by wnętrzom nadać renesansowy charakter (a było nad czym pracować, bo jest tu blisko 600 pokoi). Z zewnątrz budynek, cóż, nie robi wrażenia, natomiast jego otoczenie to zupełnie inna sprawa. Warto też wybrać się na oglądnie zmiany warty, która odbywa się przez cały rok. Jednak w zależności od pory roku – w różnych dniach i godzinach – na tej stronie dowiesz się, kiedy warto wyczekiwać zmiany warty.

Riksdag sweden stockholm — Budynek parlamentu Szwecji

budynek szwedzkiego parlamentu — Budynek parlamentu Szwecji

Idąc dalej przejdziecie koło kościoła św. Mikołaja (Storkyrkan). To świątynia nierozłącznie związana z różnymi celebracjami królewskimi: koronacjami, chrztami, pogrzebami. Poza rodziną królewską z doniosłości tego budynku korzysta się także przy okazji pogrzebów znanych i zasłużonych Szwedów.

Odwiedź miejsce, które zainspirowało G. R. R. Martina do napisania “Gry o Tron”

Idąc kawałeczek dalej dojdziesz do niewielkiego ryneczku (Stortorget), przy którym znajduje się Muzeum Alfreda Nobla (możesz je zwiedzić, ale nie o tym jest ten przewodnik).

W średniowieczu to właśnie tutaj (przy Stortorget) znajdowało się handlowe serce miasta oraz wykonywano tu różne kary miejskie: stały tu dyby i pręgierz. Wówczas Sztokholm był silnie związany z Hanzą. W wyniku różnych zawirowań politycznych bardzo szybko niemieccy kupcy zdominowali miasto. Następnie, w 1364 roku wybrano na króla Szwecji – Niemca z krwi i kości. Chcąc przeciwdziałać tak intensywnemu niemieckiemu osadnictwu, szwedzcy szlachcice sprzymierzyli się z duńską Królową Małgorzatą. W wyniku rosnących napięć etniczno-finansowych pomiędzy Niemcami i Szwedami dochodziło do coraz liczniejszych ataków jednej społeczności na drugą. To właśnie na rynku miejskim odczytano akt oskarżenia przeciwko 76 szwedzkim szlachcicom, których zamknięto w drewnianym budynku, który następnie podpalono. Do dzisiaj nazywa się to zdarzenie “krwawą łaźnią”, a inspirację z tych wydarzeń rzekomo czerpał sam George R. R. Martin, pisząc “Grę o tron”.

Najmniejszy pomnik w Sztokholmie

Zmieniamy trochę klimat i kierujemy się w stronę wyjątkowego pomnika. Järnpojke – czyli pomnik chłopca patrzącego się na księżyc (poprawna nazwa: Pojke som tittar på månen), to najmniejsza rzeźba w Sztokholmie i zdecydowanie jedna z najmniej przewidywalnych. Znajdziecie ją na tyłach kościoła fińskiego. Trzeba się trochę postarać, by ją wypatrzeć. To także dość “tajna” atrakcja. Nieopodal rzeźby znajduje się instalacja, która sprowadza na rzeźbę światło we właściwym momencie dnia lub nocy. Turyści zostawiają przy pomniku drobne oraz głaszczą go po głowie – czego z powodów higienicznych robić nie polecam.

Jarnpojke – najmniejszy pomnik w Sztokholmie

Spacerem wzdłuż głównych ulic starego miasta

Stare miasto ma dwie główne ulice handlowe – jest to Österlånggatan i Västerlånggatan – czyli ulice długa wschodnia i długa zachodnia. Znajdziecie tam wiele sklepów z pamiątkami, restauracji i niezwykłych historii, które można poznać wczytując się w dzieje Sztokholmu. Jedną z ciekawych rzeźby przy Österlånggatan jest także pomnik świętego Jerzego walczącego ze smokiem. Pod sam koniec tej ulicy znajdziesz też Mårten Trotzigs gränd, czyli najwęższą uliczkę w stolicy Szwecji.

Najwęższa uliczka Sztokholm — Mårten Trotzigs gränd

Västerlånggatan mogła być ulicą slumsów, uniknęła jednak tego losu, gdyż była połączona z nowoczesną stroną miasta mostem. Przez lata stare kamienice były modernizowane, udało sie jednak częściowo odzyskać ich średniowieczny klimat. Spacerując tą ulicą Gamla Stan dotrzecie do Tyska Kyrkan – najstarszego, niemieckiego kościoła w Sztokholmie.