Podczas majówki pojechałam na Podlasie, by poznać tutejszą słynną wielokulturowość. Zdecydowałam się zobaczyć słynny Szlak Tatarski. I nagle na horyzoncie pojawił się zielony budynek o dwóch minaretach…

To właśnie meczet w Kruszynianach, które w XVII wieku z nadania króla Jana III Sobieskiego wylądowały w rękach Tatarskich. 

• Przeczytaj skąd wzięli się Tatarzy w Polsce.

Meczet w Kruszynianach – jak powstał?

Społeczność Lipków, czyli muzułmanów tatarskich, osiedlając się na tych terenach wzniosła meczet, który jednak nie doczekał do dzisiejszych czasów. Obecna wyjątkowa, zielona świątynia stoi w tym miejscu od wieku XVIII. Obiekt ten wpisany jest na krajową listę zabytków polski i otrzymał status pomnika historii.

Meczet w Kruszynianach można pomylić z cerkwią. Gdyby nie wiedza, że patrzę na minarety uznałabym, że budynek ten jest jedną z nich. Z zewnątrz jest bowiem bardzo podobny do świątyń prawosławnych, tak licznie występujących na Podlasiu. Najważniejsza różnica? Na szczycie dwóch wież meczetu nie ma krzyża, a uśmiechnięte półksiężyce. 

Wnętrze meczetu w Kruszynianach

We wnętrzu, jak to w tradycji muzułmańskiej – buty należy zdjąć. Meczet w Kruszynianach podzielony jest na dwie części, tzw. babiniec, gdzie modlą się kobiety i salę modlitewną, z której korzystają mężczyźni. Modlitwy tutaj odbywają się w języku arabskim. 

W islamie kobiety i mężczyźni modlą się osobno. Wynika to z przekonania, że obecność kobiet w sali męskiej mogłaby panów rozpraszać. Zwyczaj ten praktykowano dawniej także w innych religiach: judaizmie (do dziś przetrwało to w ortodoksyjnym wariancie tej religii) czy prawosławiu. 

W męskiej części znajduje się mihrab – wnęka wskazująca kierunek modlitwy – w stronę mekki. Mnóstwo tu ozdób, zdjęć i cytatów z Koranu. 

• 

• 

Kruszyniany – wieś triniedzielnaja (trzyniedzielna/trzyświąteczna)

Dawniej mówiło się, że wieś Kruszyniany to wieś trinedzielnaja, czyli trójświąteczna. Wynikało to z tego, że w piątek święcili dzień święty muzułmanie, w sobotę Żydzi, a w niedzielę chrześcijanie (katolicy i prawosławni). Mieszkańcy Kruszynian śmieją się, że chroni ich Bóg muzułmanów, prawosławnych i katolików, czyli jeden najsilniejszy i najmocniejszy, więc jakoś sobie radzi. Pomagają sobie bez względu na wyznanie. 

Za meczetem wznosi się mizar (cmentarz). Największy polski cmentarz muzułmański znajduje się w nieodległych Bohonikach, w których znajduje się kolejny, nieco młodszy meczet. 

Gdzie zjeść i gdzie się zatrzymać?

Kuchnię Tatarskiej Jurty, prowadzoną przez Dżennettę Bogdanowicz znają i chwalą wszyscy, na czele z Panem Robertem Makłowiczem (jadł tu także książę Karol czy Adam Małysz, ale kimże oni są przy Panu Robercie?). Zjecie tutaj pyszne dania tradycyjnej kuchni tatarskiej: pierekaczewniki, kartofelniki, kibiny i inne. 

Szlak Ekumeniczny

Kilkanaście lat temu Nadleśnictwo Krynki stworzyło ciekawy szlak turystyczny na Podlasiu, Szlak Ekumeniczny. Trasa ta jest wyjątkowa, ponieważ jej celem jest promocja i pielęgnowanie zróżnicowania religijnego i kulturowego regionu, a poprowadzona jest wśród pięknej, podlaskiej natury. Uwzględnia on ślady pamięci po Tatarach, Żydach i wyznawcach prawosławia. Kulminacyjny punkt wycieczki to Góra Ekumeniczna, na której szczycie znajdują się symbole trzech religii: krzyż katolicki, prawosławny oraz muzułmański półksiężyc. Trasa ma zaledwie 5 km i rozciąga się wokół zbiornika Ozierany. 

Meczet w Kruszynianach – ważne informacje

• Wstęp na teren meczetu kosztuje 5 zł. 
• Od maja do września obiekt jest czynny od 9:00 do 19:00 (w czasie pandemii były pewne wyjątki).
• Można umówić się z przewodnikiem na zwiedzanie: 502 543 871.
• Jest to obiekt religijny, należy zdjąć obuwie, nie można być pod wpływem alkoholu, nie wolno robić zdjęć, słuchać muzyki i spożywać alkoholu. 

Przeczytaj inne wpisy o Podlasiu i Suwalszczyźnie:

• Szlak Tatarski
• Skąd wzięli się polscy Tatarzy z Podlasia
• Meczet w Bohonikach
• Sokółka – co zobaczyć
• Monoteistyczna Świątynia Świata
• Najciekawsze miejsca na Podlasiu
• Najpiękniejsze cerkwie i Kraina Otwartych Okiennic na Podlasiu
• Gdzie na Podlasiu można spotkać żubra?
• Białowieża i Rezerwat Ścisły Puszczy Białowieskiej
• Co zobaczyć w Białymstoku
• Supraśl – co zobaczyć?
• Tykocin – co zobaczyć?
• Najbardziej oryginalne świątynie na Podlasiu i Suwalszczyźnie
• Atrakcje Suwalszczyzny
• Gdzie spotkać łosia w Biebrzy – carską drogą
• Najciekawsze szlaki Podlasia
• 7 rzeczy, które warto przywieźć z Podlasia – pamiątki z podróży