Sokółka – co zobaczyć w mieście cudów?

„Miasto cudów” to nazwa, którą dokleiłam pół-żartem. Musicie bowiem wiedzieć, że Sokółka stała się miejscem „Cudu Eucharystycznego”. Jednak to przede wszystkim miasto pamiętające wielokulturową historię regionu i dawna wieś koronna.

Jeszcze w XV wieku mieszkańcy wsi Sokółka zobowiązani byli do hodowania sokołów – stąd wywodzi się jej dzisiejsza nazwa. Od XVI wieku znajdował się tutaj dwór myśliwski królowej Bony (tej samej, która zmieniła charakter podlaskich wsi, porządkując ich rozproszony układ w tzw. ulicówki, czyli domy ustawione wzdłuż ulic). 

Rys historyczny Sokółki

W 1698 roku król August II nadał Żydom z Sokółki przywilej wolnego handlu i prawo do prowadzenia sklepów. Wcześniej przez lata byli oni na tych ziemiach dyskryminowani: wolno im było odwiedzać miasto wyłącznie w dni handlowe i jarmarczne, nie mogli zostawać dłużej niż 3 doby, kupować i wynajmować domów, a ich majątki nabyte wcześniej przeszły w ręce Kościoła Katolickiego.

W XVIII wieku w miasteczku pojawili się muzułmanie, którym ziemie nadał tutaj Jan III Sobieski. Przeczytaj jak Tatarzy znaleźli się na Podlasiu.

Podczas II Wojny Światowej nieszczęśliwie znajdował się tutaj nazistowski obóz pracy i getto żydowskie. Po wojnie Sokółka niespodziewanie znalazła się przy wschodniej granicy Polski, choć wcześniej leżała niemal w sercu kraju.

Co warto zobaczyć w Sokółce?

Sokółka, choć jest niewielka ma do zaoferowania kilka ciekawych, choć gatunkowo trudnych miejsc do zobaczenia. Jest ona także punktem startowym Szlaku Tatarskiego.

Cmentarz Żydowski

Zwiedzając Sokółkę ogromne wrażenie zrobił na mnie cmentarz żydowski (kirkut). To największy i najlepiej zachowany tego typu obiekt na Podlasiu. Cmentarz ten powstał już w 1698 roku i miał powierzchnię ok. 2 hektarów. Dzisiaj podzielony jest między starą i nową część. Macewy (nagrobki) w starszej części są zaniedbane i poprzewracane. W jego południowej części zachował się promienisty układ nagrobków: idący od grobu najstarszego z rodu. 

Epitafia wyryte na macewach najczęściej występują w języku hebrajskim, ale także w jidysz, a cyfry niekiedy zapisywane są alfabetem łacińskim lub greckim. Zgodnie ze zwyczajem Żydzi odwiedzają groby bliskich w rocznicę śmierci i przed świętem Rosz Ha-szana (judaistycznym Nowym Rokiem).

Muzeum Ziemi Sokólskiej

Z uwagi na trwającą pandemię nie udało mi się zwiedzić tego muzeum, wiem jednak, że skryte są w nim wyjątkowe eksponaty podkreślające wielokulturowość regionu. Znajdują się tam np. stroje tatarskie i obszerne wyjaśnienie, jak Tatarzy znaleźli się na Podlasiu.

Cerkiew św. Aleksandra Newskiego

Świątynia ta pochodzi z XIX wieku, czyli dokładnie z czasów, kiedy miasto znajdowało się w zaborze rosyjskim. Widok złotych kopuł z daleka od razu przypomina Petersburg. Wewnątrz uwagę przyciąga zdobiony ikonostas, obraz Ostatnia Wieczerza oraz wizerunek Matki Boskiej przywieziony z Poczajowa (dzisiejsza Ukraina). 

Kościół św. Antoniego Padewskiego 

Budynek ten pochodzi z 1848 roku. Wejście do obiektu ozdabia mozaika przedstawiająca Matkę Boską Ostrobramską. Budynek ten znany jest z tego, że na jednym z trzech ołtarzy znajduje się hostia okrzyknięta “Cudem Eucharystycznym”. Jest to całkiem świeże wydarzenie, bo z 2008 roku. Rzekomo na opłatku znaleziono czerwone zabarwienie. Patomorfolodzy z Białegostoku stwierdzili, że jest to fragment ludzkiego mięśnia sercowego. Z ich wynikami nie zgadzają się inni specjaliści z tej dziedziny (twierdzą, że to bakteria pałeczki krwawej). Watykan do dzisiaj nie uznał tego cudu. Kuria wciąż nie zleciła szczegółowych badań.

Zalew w Sokółce

To miejsce wprost idealne do odpoczynku – bije stąd cisza i spokój. W lecie odbywają się tu liczne imprezy. Zalew można obejść spacerem w około 30 minut.

Przeczytaj inne wpisy o Podlasiu i Suwalszczyźnie:

• Szlak Tatarski
• Skąd wzięli się polscy Tatarzy z Podlasia
• Meczet w Bohonikach
• Meczet w Kruszynianach
• Monoteistyczna Świątynia Świata
• Najciekawsze miejsca na Podlasiu
• Najpiękniejsze cerkwie i Kraina Otwartych Okiennic na Podlasiu
• Gdzie na Podlasiu można spotkać żubra?
• Białowieża i Rezerwat Ścisły Puszczy Białowieskiej
• Co zobaczyć w Białymstoku
• Supraśl – co zobaczyć?
• Tykocin – co zobaczyć?
• Najbardziej oryginalne świątynie na Podlasiu i Suwalszczyźnie
• Atrakcje Suwalszczyzny
• Gdzie spotkać łosia w Biebrzy – carską drogą
• Najciekawsze szlaki Podlasia
• 7 rzeczy, które warto przywieźć z Podlasia – pamiątki z podróży