Temat wcale nie stygnie, a my Polki dalej musimy walczyć o podstawowe prawa człowieka. Dzisiaj na tapecie pojawi się 8 krajów: USA, RPA, ZEA (to tyle jeśli chodzi o skrótowce), a także Egipt, Turcja, Kolumbia, Portugalia i Armenia. Zobaczycie i przekonacie się, że nasz kraj zmierza w naprawdę złą stronę.
Dla przypomnienia zostawiam także mapę restrykcyjności aborcji na świecie z części pierwszej cyklu: aborcja na świecie (źródło grafiki: Gazetka.be).
Kraje standardowo ułożyłam od bardziej liberalnych i zapewniających kobietom prawo do wyboru, do tych najmniej wolnościowych. Oczywiście to tylko moje “odczucia”. Jeśli interesuje cię prawo aborcyjne w Szwecji, Szwajcarii, Norwegii, Grecji, Chinach, Japonii, Algierii i na Malcie – koniecznie zapoznaj się z częścią pierwszą cyklu: aborcja na świecie.
Aborcja w Stanach Zjednoczonych (Kalifornia)
Z badań wynika, że 1 na 4 kobiety w USA będzie miała przeprowadzoną aborcję przed ukończeniem 45 roku życia. Aborcja będzie przeprowadzona z różnych powodów: nieplanowana ciąża, stan zdrowia matki lub stan płodu.
Czy aborcja w USA jest legalna?
Aborcja w USA jest legalna we wszystkich stanach. Wyrok Sądu Najwyższego z 1973 stwierdził, że dostęp do aborcji jest konstytucyjnym prawem każdej kobiety, która może podjąć decyzję o przerwaniu ciąży polegając na własnym sumieniu. Ponieważ każdy Stan w USA posiada własne prawo stanowe, to w każdym prawo aborcyjne będzie wyglądać nieco inaczej. Cześć stanów wymaga zgody od rodziców w przypadku nieletnich pacjentek, część nakłada na kobiety obowiązek wcześniejszej konsultacji z psychologiem. Restrykcje dotyczą również tygodnia ciąży, do którego można przeprowadzić procedurę lub stanu matki i płodu. Część kobiet po prostu pakuje walizki i jedzie do bardziej liberalnego Stanu.
Aborcja w Kalifornii
W 2017 roku w Kalifornii zostało przeprowadzonych ponad 132 tys zabiegów przerwania ciąży, jednak nie wszystkie kobiety były mieszkankami Kalifornii. Jednocześnie z odmową przeprowadzenia aborcji spotkało się 16% wniosków złożonych pomiędzy 2014 a 2017 rokiem.
Nasz stan ma bardzo liberalne prawo aborcyjne, dlatego ilość procedur przeprowadzanych w Kalifornii to 15% aborcji całych Stanów Zjednoczonych. Po prostu przyjeżdża do nas sporo kobiet z innych części USA. W 2019 roku Gubernator Kalifornii wydał proklamację, w której zachęca kobiety z innych Stanów USA, aby przyjeżdżały do Kalifornii, ponieważ mają prawo do decydowania o swoim ciele. Powiedział również, że Kalifornia będzie stanowiła model dla innych Stanów.
“California will continue to uphold women’s equality and liberty by protecting their reproductive freedom, educating Californians about their rights to reproductive freedom, welcoming women to California to fully exercise their reproductive rights, and acting as a model for other states that want to ensure full reproductive freedom for women.”
Warunki aborcji w Kalifornii, USA
Jeśli ciąża nie zagraża życiu kobiety to nie można jej przeprowadzić po okresie kiedy płód miałby szansę na przeżycie poza łonem, czyli po 24 tygodniu ciąży. Jeśli jednak życie i zdrowie kobiety jest zagrożone to nie można jej odmówić aborcji. Służba zdrowia jest prywatna, jednak nasz Stan opłaca zabieg dla osób o niskich przychodach, jeśli należy go przeprowadzić z przesłanek medycznych.
Do 8 tygodnia ciąży można otrzymać dwie tabletki. Jedna zatrzymuje rozwój płodu, drugą należy przyjść 48 godzin od przyjęcia pierwszej i doprowadzi ona do skurczy i wystąpienia krwawienia. Tabletki przyjmuje się zazwyczaj w zaciszu domowym. Następnie należy udać się na wizytę do lekarza, aby sprawdzić stan pacjentki. Według kalifornijskiego prawa, taką tabletkę może przepisać nawet pielęgniarka. Od 2019 roku tabletki są oferowane dla studentek bez opłaty. Po 12 tygodniu należy się udać do lekarza specjalisty, a aborcja dokonywana jest poprzez zabieg w gabinecie. Procedura jest krótka i jeśli nie ma do tego wskazań to od razu wraca się do domu.
Kobiety otrzymują pomoc psychologa lub chociażby numer telefonu do organizacji, gdzie można zadzwonić i uzyskać wsparcie.
Malejący wskaźnik aborcji
Mimo tak liberalnego prawa liczba klinik aborcyjnych i liczby przeprowadzanych zabiegów spada. Jest to związane z dostępem do edukacji seksualnej i antykoncepcji.
Aborcja w Republice Południowej Afryki
O RPA było na tym blogu już bardzo wiele. Pisałam o gwałtach, morderstwach kobiet (femicide), życiu w township, bezpieczeństwie, atakach na białych, HIV i wielu innych “cieniach wśród blasków”. Nie da się w jednym poście tego wszystkiego streścić. Natomiast tutaj skupimy się wyłącznie na prawie do aborcji. RPA ma jedną z najbardziej postępowych konstytucji na świecie, zarówno w zakresie prawa do aborcji jak i małżeństw jednopłciowych.
Czy aborcja w RPA jest legalna?
Tak. Przed rozpoczęciem 13. tygodnia ciąży kobieta może poddać się aborcji na życzenie, bez podawania przyczyny. Pomiędzy 13. a 20. tygodniem przerwać ciążę można, jeśli:
- zagrożone jest zdrowie psychiczne lub fizyczne kobiety,
- dziecko miało poważne wady rozwojowe na podłożu psychicznym lub fizycznym,
- ciąża jest wynikiem kazirodztwa lub gwałtu (o tym więcej znajdziecie tutaj),
- kobieta uważa, że jej sytuacja ekonomiczna lub społeczna jest wystarczającym powodem do tego.
Po 20. tygodniu można dokonać aborcji tylko, jeśli życie kobiety lub płodu jest zagrożone, albo jeśli zostaną wykryte poważne wady wrodzone.
Czy kobieta podejmuje decyzję niezależnie?
Tak, kobieta sama podejmuje decyzję na temat aborcji. Osoba poniżej 18. roku życia nie ma obowiązku, a jedynie zalecenie konsultacji aborcji z rodzicami/opiekunami prawnymi. Może zdecydować, by ich nie informować. Wyjątkiem są sytuacje dotyczące osób chorych psychicznie lub pozostających w stanie śpiączki i nieprzytomnych. Wówczas wymagana jest zgoda partnera, rodzica lub opiekuna prawnego.
Gdzie i jak przeprowadza się aborcję?
W RPA znajdują się kliniki aborcyjne, które posiadają licencję rządową na zabieg przerywania ciąży, a na każdym rogu znajdziecie takie, które robią to nielegalnie. Szacuje się, że ponad 50% aborcji dokonuje się poza wyznaczonymi placówkami medycznymi.
Legalna aborcja to w zdecydowanej większości przypadków podanie dwóch tabletek: antyprogestyny (zatrzymującej rozwój płodu) i prostaglandyny (wywołującego skurcze). Pracownicy służby zdrowia mają coś w rodzaju “klauzuli sumienia”, jednak mają też obowiązek skierowania kobiety do innego specjalisty, który jej pomoże.
Problemy z dostępem do aborcji
Wiele Południowoafrykanek nie wie niestety o tym, że posiada prawo do aborcji na życzenie (zasięg informacyjny nie trafia do wszystkich miejsc). Mnóstwo kobiet żyjąc w tradycyjnych rodzinach ma zakorzenione przekonania chrześcijańskie i mimo wysokich wskaźników dotyczących ciąży z gwałtu – decyduje się rodzić takie dzieci. Religijna i kulturowa stygmatyzacja tematu powoduje, że mimo legalności aborcji, wiele osób z macicami szuka rozwiązania w nielegalnych klinikach.
Malejąca liczba aborcji
Według badań z Soweto z 2003 roku liczba aborcji przeprowadzanych wśród kobiet powyżej lat 20 zmniejszyła się z 15,2% do 13,2%. Odsetek aborcji wśród kobiet w wieku 16-20 lat spadł z 21% do 14,9%, a tych w wieku 13-16 lat spadł z 28% do 23%.
Aborcja w Portugalii
Czy aborcja w Portugalii jest legalna?
Tak. Liberalne prawo w tym zakresie w Portugalii zostało uchwalone i wprowadzone dopiero w 2007 roku. Dzisiaj zabiegu aborcyjnego może dokonać każda kobieta do 10. tygodnia ciąży. Czeka się na niego 3 dni i jest to czas, w którym kobieta może przemyśleć swoją decyzję.
Droga do legalizacji aborcji
Aborcja w Portugalii była nielegalna od 1570 roku.
W XX wieku zakazano sprzedaży leków bez recepty, które miały wywoływać poronienie, a potem również ograniczono sprzedaż narzędzi wykorzystywanych w czasie aborcji.
Dopiero w latach 70. zaczęto dyskutować na tematy planowania rodziny. Prawem antyaborcyjnym zajęto się po głośnej sprawie Antonii Palla, która została oskarżona o dokonanie zabiegu przerwania ciąży.
W 1998 roku odbyło się referendum, w którym pomysł legalizacji aborcji przegrał. Podobnie stało się w 2004 roku. Dopiero w 2007 przeprowadzono kolejne referendum. Wzięło w nim udział ponad 2 miliony ludzi z których 59% zagłosowało za legalizacją zabiegów aborcyjnych.
Malejący wskaźnik aborcji
Nie ma oficjalnych statystyk odnośnie tego ile zabiegów dokonano przed 2007. Liczby, które są podawane są bardzo rozbieżne – od 1000 do 20,000 rocznie.
Obecnie statystyki z roku na rok spadają prawdopodobnie dzięki edukacji seksualnej, która w Portugalii jest w szkołach obowiązkowa.
W aptekach można także dostać tabletkę “ dzień po” za bardzo niską cenę i bez recepty. Tabletki antykoncepcyjne są powszechnie dostępne i również sprzedawane w przystępnych cenach.
Aborcja w Kolumbii
Czy aborcja w Kolumbii jest legalna?
Tak, ale z ograniczeniami. Aborcja w Kolumbii jest legalna w 3 przypadkach:
- zagrożenia życia lub zdrowia kobiety,
- nieprawidłowości płodu,
- gwałtu, kazirodztwa.
Bezwzględny zakaz aborcji obowiązywał w Kolumbii do 2006 roku. Kolumbijski Trybunał Konstytucyjny orzekł, że aborcja jest prawem kobiet i nie powinna być karana.
Było to historyczne wydarzenie dla wszystkich kobiet, ponieważ sąd uznał prawa seksualne i reprodukcyjne kobiet za prawa człowieka.
Prawo sobie, ale społeczeństwo musi dojrzeć
Niestety kobiety w Kolumbii nadal spotykają się z ogromnymi barierami z dostępem do bezpiecznych usług aborcyjnych, m.in. uciążliwe są wymagania medyczne, aby udowodnić, że kwalifikują się do legalnej aborcji, a także odmowy aborcji świadczonej przez lekarzy na podstawie ich osobistych lub moralnych zastrzeżeń.
W rezultacie wiele kobiet ucieka się do tajnych procedur. Czyli do niebezpiecznej domowej aborcji lub szuka pomocy na czarnym rynku aborcyjnym.
Pigułka „dzień po”
Tabletki w Kolumbii są dostępne bez recepty w każdej aptece. Więc każda kobieta może bez problemu ją kupić. Cena antykoncepcji awaryjnej jest przystępna dla Kolumbijek (ok. 20.000 COP, czyli ok. 20 PLN ).
Aborcja w Turcji
Czy w islamie aborcja jest zakazana?
Kraje na Bliskim Wschodzie znane są ze swojego restrykcyjnego prawa, które znacząco różni się od przepisów w krajach europejskich (poza Maltą, o czym pisano w poprzednim artykule). Przyczynkiem tego jest opieranie się na prawie szariatu, czyli interpretacji zapisów Koranu, hadisów oraz przypowieści o życiu proroka Mahometa. Jednakże żadne z państw na Bliskim Wschodzie nie zakazuje aborcji całkowicie – według islamu aborcja jest nienawistna Bogu, ale do pewnego momentu dopuszczalna.
Czy aborcja jest legalna w Turcji?
Tak. Jednym z krajów o liberalnym prawie aborcyjnym jest świecka Turcja. Od 1983 roku aborcja jest tu legalna, również NA ŻYCZENIE, do 10. tygodnia ciąży. Prawo pokrywa się z religią, ponieważ muzułmanie wierzą, że do tego czasu zarodek nie posiada duszy. Po tym okresie można dokonać aborcji w 3 przypadkach:
- wady płodu, nie tylko letalne (do 20. tyg.),
- wynik czynu zabronionego (do 20. tyg.)m
- zagraża życiu lub zdrowiu matki, też PSYCHICZNEMU (bezterminowo).
Warunki wykonania aborcji w Turcji
Aborcje wykonuje się bezpłatnie w większości placówek publicznych oraz częściowo odpłatnie (część pokrywa ubezpieczenie), bez śladu w dokumentacji medycznej, w prywatnych klinikach. Lekarze nie mogą zasłaniać się klauzulą sumienia. Jeśli kobieta jest mężatką, potrzebna jest zgoda małżonka – potencjalnego ojca dziecka, jeśli jest niepełnoletnia – zgoda opiekunów.
Warto również dodać, że antykoncepcja w Turcji jest prawie całkowicie refundowana, jeśli posiadamy receptę – jeśli nie, możemy kupić tabletki w aptece od ręki za pełną cenę (dużo taniej niż w Polsce). Dodatkowo lekarz pierwszego kontaktu może zlecić podstawowe badania medyczne oraz nadzorować antykoncepcję.
Ku pokrzepieniu serc
W 2012 roku ówczesny premier Recep Tayıp Erdoğan chciał zaostrzyć prawo aborcyjne, jednakże protesty tysięcy tureckich kobiet spowodowały, że wycofał się ze swoich zamiarów. My też mamy na to szansę!
Aborcja w Armenii
Czy aborcja w Armenii jest legalna?
Tak, od 23 listopada 1955 r., kiedy Armenia była jeszcze częścią ZSRR.
Aborcja jest legalna do 12 tygodnia na życzenie matki bez podania powodu i do 22 tygodnia, jeśli przesłanki są medyczne lub socjalne. W 2016 roku pojawił się oficjalny zakaz “aborcji selektywnej” i tzw. Trzydniowy “okres refleksji”. Punkt ten jest krytykowany ze względu na potencjalne koszty, jakie musiałyby ponieść uboższe kobiety z prowincji. Wprowadzono również obowiązkowe poradnictwo przed aborcją. Lekarz ponosi odpowiedzialność administracyjną za brak pisemnego wniosku i zgody.
Antykoncepcja w Armenii
Mimo, że mowa o aborcji warto wspomnieć o dostępie do antykoncepcji w Armenii. Tabletki antykoncepcyjne i prezerwatywy są dostępne w aptekach. Można je nabywać bez recepty, przy czym oficjalnie do zakupu tabletek powinno się mieć receptę, ale nie jest to egzekwowane. Inne metody takie, jak implanty, wkładki domaciczne, czy zastrzyki mogą wymagać wizyty u lekarza lub w klinice. Pigułkę „dzień po” można zakupić w aptekach, klinikach i centrach zdrowia kobiet bez recepty.
Jednakże tylko połowa kobiet zamężnych stosuje jakiekolwiek metody antykoncepcji, a tylko 27% kobiet stosuje współczesne metody antykoncepcji. Dostęp do niej jest zróżnicowany, ponieważ jest ona droga. Ceny wahają się między 6 USD a 20 USD. Najniższa krajowa w Armenii to 140 USD. Trzeba tu wspomnieć, że najtańszy środek antykoncepcji to tabletki, które wywołują przerwanie ciąży w warunkach domowych i są traktowane w Armenii, jako metoda niebezpieczna i łatwo dostępna.
Aborcja selektywna
Armenia jest trzecim, a czasami drugim krajem na świecie, jeśli chodzi o “aborcję selektywną”, czyli ze względu na płeć. W 2012 roku w Armenii urodziło się 114 chłopców na 100 urodzonych dziewczynek. Zaraz za Chinami i Azerbejdżanem Armenia jest trzecim krajem z najwyższym poziomem nierównowagi płci. Ze względu na kulturę patriarchalną i faworyzowanie chłopców jednym z częstszych powodów terminacji ciąży jest płeć płodu. Większość aborcji ze względu na płeć jest przeprowadzana nielegalnie. W Armenii 2 na 5 kobiet (37%) przyznaje się do dokonania aborcji. Aborcje selektywne ze względu na płeć są powiązane z aborcjami przymusowymi. Do przymusu aborcji kobiety są zmuszane przez swoich partnerów, ale również teściowe, które mają szczególną rolę w społeczeństwie ormiańskim.
Aborcja w Zjednoczonych Emiratach Arabskich
Czy aborcja w Zjednoczonych Emiratach jest legalna?
Prawo Zjednoczonych Emiratów Arabskich stanowi, że przerywanie ciąży jest uważane za przestępstwo i jest zabronione, z tylko dwoma wyjątkami: jeśli płód urodzi się z wadami wrodzonymi lub deformacjami, stąd nie przeżyje lub jeśli ciąża jest zagrożeniem dla matki.
- Jeśli zostanie udowodnione, że ciąża ma szkodliwy wpływ na życie matki, można ją usunąć za pomocą medycznego przerywania ciąży (MTP). Jednak nadal trzeba to zrobić przed czwartym miesiącem ciąży.
Procedura przerwania ciąży wymaga zatwierdzenia powyższego przez komisję lekarską, a mąż lub opiekun kobiety powinien wyrazić na to pisemną zgodę. - Przerwanie ciąży w ZEA jest również możliwe, jeśli w czasie ciąży wykryte zostaną wady wrodzone lub deformacje. W takich przypadkach lekarze powinni potwierdzić, że dziecko NIE przeżyje, jeśli się urodzi. Aborcja musi zostać wykonana przed upływem 120 dni ciąży.
Inne wady, takie jak zespół Downa, deformacja kończyn, wodogłowie itp., niosą ze sobą szansę na przeżycie dla dziecka i dlatego nie uzasadniają zabiegu usunięcia ciąży w ZEA.
Karanie za aborcję
Art. 340 kodeksu karnego ZEA stanowi, że: „każda osoba zmuszająca kobietę ciężarną do dobrowolnego przerwania ciąży poprzez dostarczenie jej lekarstw lub użycie w tym celu przyrządów podlega karze do pięciu lat pozbawienia wolności”. Kara może sięgać nawet siedmiu lat, jeśli aborcja nastąpi bez zgody matki.
Czarny rynek pigułek i aborcji kwitnie
W związku z restrykcyjnym prawem aborcyjnym, kwitnie nielegalny handel pigułkami aborcyjnymi w ZEA. Choć nie ma oficjalnych statystyk na temat aborcji w ZEA, media co pewien czas donoszą o śmiertelnych ofiarach nielegalnych aborcji, a mieszkanki ZEA udają się min. do Indii lub kraju pochodzenia, aby anonimowo i bezpiecznie poddać się zabiegowi przerwania ciąży.
Aborcja w Egipcie
Czy aborcja jest legalna w Egipcie?
Aborcja w Egipcie dozwolona jest przez prawo tylko w wyjątkowych przypadkach:
- w sytuacji kiedy ciąża zagraża życiu lub zdrowiu kobiety
- z powodu poważnych wad płodu.
Jednak aby dokonać aborcji, potrzebna jest do tego zgoda dwóch specjalistów. Wyjątkiem jest sytuacja gdy zagrożenie życia jest nagłe, trzeba działać szybko i wtedy, aby uratować życie kobiety, lekarz może dokonać aborcji bez dodatkowej zgody innych specjalistów.
Prawo aborcyjne w Egipcie daje jednak duże pole do interpretacji dla lekarzy. Nigdzie nie jest zdefiniowane jakie wady płodu są na tyle poważne aby dokonać legalnej aborcji. Wszystko zależy od decyzji lekarza, który może również odmówić zabiegu. Nielegalne jest natomiast przerywanie ciąży na żądanie czy też ciąży będącej wynikiem gwałtu lub kazirodztwa.
Jak dokonuje się aborcji w Egipcie?
Mimo tego, że prawo aborcyjne w Egipcie jest surowe, w Egipcie oczywiście dokonuje się zabiegów aborcji. Wielu lekarzy robi to prywatnie i w tajemnicy za odpowiednie pieniądze. Wiele kobiet, których nie stać na zabieg, dokonuje aborcji w warunkach domowych lub zażywając leki, które zdobywają na czarnym rynku.
Ze względu na to, że większość zabiegów aborcji przeprowadzana jest w tajemnicy, trudno powiedzieć ile wykonuje się ich rocznie. Szacuje się, że w latach 1995-2000 przeprowadzono w Egipcie 2 079 216 aborcji.
Kary za dokonanie aborcji
Egipski kodeks karny przewiduje kary za dokonanie nielegalnej aborcji zarówno dla kobiety, która poddała się aborcji jak i osoby, która dokonała zabiegu. Karą za wykonanie aborcji może być od 24 godz. do 3 lat pozbawienia wolności i/lub skazanie na tymczasowe wykonywanie ciężkich prac.
Pomimo tego, że dokonywanie aborcji jest karane prawnie, nie ma również danych dotyczących tego ile osób faktycznie zostało ukaranych za nielegalną aborcję. Nie jest to łatwe ze względu na fakt, że najpierw trzeba udowodnić, że kobieta była w ciąży oraz w jaki sposób tę ciążę przerwano. Więcej na ten temat przeczytacie na blogu Oli i Mohameda z PolegyTravels: aborcja w Egipcie.
Wkrótce ukaże się także część trzecia cyklu: aborcja na świecie. Tymczasem odsyłam do części pierwszej.
Jeśli interesują Cię trudne zagadnienia, poczytaj także o:
- Czy można wygrać z biedą na świecie
- Dlaczego CityBreaki są szkodliwe
- Czy w RPA gwałcą?
- Turystyka śmierci
- 4 kraje w UE, gdzie zapalisz zioło
- Aborcja na świecie cz. 1
- Aborcja na świecie cz. 3
