Białowieżę i jej okolice zwiedzałam przy okazji odwiedzin w Rezerwacie Ścisłym Białowieskiego Parku Narodowego. Była to część większej wyprawy po Podlasiu, w ramach której odkrywałam nie tylko naturę, ale także wielokulturowy tygiel tej części Polski. Puszcza Białowieska jest naprawdę warta odwiedzin, nawet jeśli jesteście mieszczuchami.

W czasie tego wyjazdu widziałam dziko żyjące żubry, łosie i inne zwierzaki. Jednak to właśnie zwiedzanie puszczy o 4 nad ranem wyryło mi się głęboko w pamięci. Czy zatem warto pojechać do Białowieży i Rezerwatu Ścisłego Puszczy Białowieskiej?

Niestety dzisiaj toczą się tam spory, w które nie chcę teraz wnikać. Dzieją się złe rzeczy, takie jak próba budowy muru. Wybudowanie go uniemożliwi zwierzętom, spokojne przemieszczanie się między terenami pierwotnego lasu.

Od czego zacząć zwiedzanie Białowieży?

Moim zdaniem najlepiej właśnie od Rezerwatu Ścisłego Białowieskiego Parku Narodowego. 

Nie wejdziecie tam sami, aby odwiedzić Rezerwat potrzebujecie Przewodnika. Ja korzystałam z pomocy firmy Sóweczka, która ma świetną, miłą i kompetentną kadrę. Opcji spacerów jest wiele, od takich, które zajmą 2 po 4, a nawet 6-8 godzinne wyprawy. Jednak tylko z Przewodnikami wejdziecie do serca Puszczy Białowieskiej, czyli Rezerwatu Ścisłego. Dlaczego tyle o tym piszę? Bo las w tej części jest naturalny, niezmieniony przez człowieka i kiedyś pokrywał niziny całej Europy. Teraz to zaledwie promil ekosystemu.  

Park Pałacowy w Białowieży

Wycieczka z Przewodnikiem rozpoczyna się w Parku Pałacowym, w którym znajdują się różne ciekawe okazy drzew, roślin, a także zabytki. Nazwa Parku wywodzi się od Pałacu Carskiego zbudowanego w 1894 roku. Niestety obiekt spłonął w 1944 roku. Sam ogród został zaprojektowany w stylu angielskim, czyli takim, który tworzył swój własny, udający naturalny krajobraz. Zasadzono tam ponad 200 gatunków drzew i krzewów, z których około 90 odmian zachowało się do dziś. Dzięki temu w Parku Pałacowym znajdziecie m.in.: dąb czerwony, skrzydłoorzech kaukaski czy choinę kaukaską. 

Oprowadzający skupiają się na tych naturalnych zabytkach, takich jak kępa starych dębów, która pozostała po ogrodzie saskim z XVII wieku.

Najstarszym i najpiękniejszym zachowanym budynkiem w Parku Pałacowym jest stary domek myśliwski, którego zdjęcie możecie tutaj podziwiać. 

Już na tym etapie Przewodnicy opowiadają o tym jak odróżnić poszczególne gatunki drzew, jak liczymy ich wiek, czy można wyliczyć starość drzewa po obwodzie jego pnia i wiele innych ciekawostek. Wraz z liczbą kroków jesteśmy coraz bliżej bramy Rezerwatu Ścisłego Puszczy Białowieskiej (BPN).

Rezerwat Ścisły Białowieskiego Parku Narodowego

Stara dębowa brama ukazuje przejście niczym do innego świata, do jakiejś Narnii albo krainy po drugiej stronie lustra. Tutaj kończy się dominacja człowieka i zaczyna potęga natury. Na terenie Rezerwatu Ścisłego pochłaniają nas lasy. Są różne i uzależnione od typu gleby, na którym rosną. Na obrzeżach spotykamy brzozy, a w głębi bory sosnowe i świerkowe. Im głębiej w las tym więcej lip, grabów i dębów, a przy rzekach i na bagnach – olsy. 

Znajdą się tutaj ślady dawnej bytności człowieka – kurhany wczesnośredniowieczne, ślady po wypalaniach z okresu II wojny światowej czy drzewa bartnicze, z których pozyskiwano pyszny miód. 

Nie mniej najciekawszą rzecz stanowi niczym nie zmącona natura Rezerwatu Ścisłego Puszczy Białowieskiej. Stare powalone pnie (w tym słynny dąb Jagiełły), specyficzny zapach umierających i odradzających się drzew, dzikie zwierzęta oraz tysiące różnych gatunków roślin oraz grzybów. Czysta magia, w którą warto zanurzyć się nawet o 4 nad ranem, by zobaczyć jak najwięcej tajemnic, które skrywa las i zobaczyć zwierzęta: te zapadające w sen i te budzące się do kolejnego dnia.

Przewodnik: 100 PLN
Wstęp na teren BPN: 8 PLN

Stacja Białowieża Towarowa i białowieskie drezyny

Jeśli nie jesteście wielkimi fanami spędzania czterech godzin w lesie, o czwartej nad ranem, to zawsze możecie udać się na śniadanie do restauracji znajdującej się na dawnej stacji Białowieża Towarowa. Stąd można udać się także na przejażdżkę drezyną. My akurat nie mieliśmy okazji, nasz wypad odbywał się w środku szalejącej pandemii.

Jednak sama stacja Białowieża Towarowa jest niezwykle piękna i warto ją odwiedzić (dziś znajduje się w niej Restauracja Carska). Budynek został oddany w 1903 roku i zgodnie z nazwą – odbywał się tu załadunek i rozładunek składów towarowych. Od lat 90. XX wieku nie kursują tu już pociągi, a jedynie właśnie drezyny. Obok stacji znajduje się dawna wieża ciśnień, która pełni funkcję luksusowego apartamentu noclegowego. 

Rezerwat Pokazowy Żubrów

Nie jestem fanką ogrodów zoologicznych i unikam ich jak tylko mogę. Bałam się jednak, że wyjadę z Podlasia bez zobaczenia żubra (co okazało się nieprawdą). Teren Rezerwatu Pokazowego Żubra zapewnia, że zwierzęta trzymane są w warunkach półnaturalnych i że jest im dobrze. Dlatego ostatecznie wzięłam pod uwagę tę formę rozrywki. Jednak, to między innymi RPŻ odpowiada za restytucję wolno żyjących żubrów, więc nie jest to znów taka rozrywka zoologiczna. 

Wstęp: 16 PLN (normalny)

Cerkiew Św. Mikołaja

Cerkiew Św. Mikołaja wznosi się tuż przed wejściem do Parku Pałacowego w Białowieży. Została ona wzniesiona w 1897 roku dzięki finansowaniu cara Aleksandra III. Co ciekawe, dawniej znajdowała się tu drewniana cerkiew, którą przeniesiono do Trześcianki (już niebawem będzie tu tekst o najpiękniejszych cerkwiach na Podlasiu). Najważniejszym zabytkiem samej cerkwi jest z pewnością ikonostas z chińskiej porcelany, wykonany w Petersburgu. Jedyny taki w Polsce. Budynek został mocno zniszczony w czasie bombardowań z 1 września 1939 roku. Dalsza niemiecka okupacja wiązała się z tym, że to właśnie przed świątynią odbywały się egzekucje. Oczywiście dzisiaj budynek jest już w pełni odrestaurowany. 

Inne artykuły o Podlasiu? 

• Miasto cudów – Sokółka
• Meczet i mizar w Bohonikach
• Monoteistyczna Świątynia Świata
• Szlak Tatarski na Podlasiu
• Meczet w Kruszynianach
• Tatarzy na Podlasiu

Jak Wam się podobają atrakcje Białowieży? Jest po co jechać? Byliście?